In de Lensli Academy informeren we regelmatig over praktijksituaties die we in de sector tegenkomen, vertellen we over in de praktijk verkregen inzichten, geven we je teelttips én delen we onze kennis over andere interessante substraat-gerelateerde zaken.
Academy – Kapillär
Enige tijd geleden heeft Lensli het product Kapillär geïntroduceerd en op de markt gebracht. In de constante zoektocht om verantwoord en duurzaam geproduceerde grondstoffen in te kopen, kwam deze grondstof op ons pad. Om meer duidelijkheid te verschaffen over de voor- en nadelen, herkomst, duurzaamheid en toepassingsgebied, brengen we deze grondstof graag nog een keer in onze Academy onder de aandacht.
Wat is Kapillär?
Kapillär is de werknaam die Lensli heeft gegeven aan dit product en bestaat uitsluitend uit bewerkte Acrotelm uit Finland.
Acrotelm bestaat uit de bovenste laag van een veenmoeras en bevat nog levende sphagnumplanten. Onder de Acrotelm laag bevindt zich het reguliere veen, wat we gewend zijn van o.a. de Baltische staten en Scandinavië, ook wel Catotelm genoemd (zie de afbeelding hiernaast). Catotelm is het veenpakket dat over een zeer lange tijd is ontstaan uit sphagnumplanten die laag voor laag over elkaar heen groeien en verteren. Het grote verschil tussen de Acrotelm en Catotelm laag is de bewerkingswijze en de hierbij behorende milieu-impact.
Voor de winning van veen uit de Catotelm laag, het reguliere veenwinningsproces, moet het veenmoeras ontwaterd worden. Bij dit proces begint het veen te oxideren, waardoor er CO2 in de atmosfeer vrij komt. Het ontwaterde veenmoeras wordt vervolgens diep afgegraven, wat impact op het milieu heeft. Onder RPP (responsible produced peat) krijgt het veld na de winning weer de kans om te herstellen. Dit proces duurt relatief lang. Het herstel na veenwinning is een belangrijk onderdeel van de RPP-norm. Lensli werkt uitsluitend met RPP-veen. Zie voor meer informatie hierover ons artikel over RPP-Veen: Lensli Academy/rpp-veen.
Het grote verschil ten opzichte van de productie vanuit de Catotelm laag, is dat met de productie vanuit de Acrotelm laag het veenmoeras niet wordt ontwaterd. Bij de winning vanuit het Acrotelm wordt een ondiepe laag van het veld geoogst met nog levende sphagnumplanten. Na de oogst krijgt het veld tijd om te herstellen waarbij tijdens de her-groei weer CO2 kan worden vastgelegd. In ongeveer 30 jaar tijd is de laag weer terug gegroeid en kan weer opnieuw geoogst worden. Door dit proces heeft het product Kapillär een kort-cyclisch karakter en kan dus vergeleken worden met duurzame bosbouw. Dit maakt dat het product Kapillär een waardevolle toevoeging kan zijn aan duurzaamheidsdoelstellingen.
Eigenschappen
Veenmos uit Acrotelm (oftewel Kapillär) heeft van nature een aantal specifieke eigenschappen die zijn terug te vinden in het product Kapillär. Door de celstructuur van veenmos neemt Kapillär zeer makkelijk en veel water op. Toch heeft het een open structuur waardoor er voldoende lucht aanwezig is. De opname en afgifte van water is vergelijkbaar met een spons. Verder heeft Kapillär een lage pH/EC, een antibacteriële werking en een pH-buffer. Kapillär is een natuurlijk product; zuiver maar niet steriel.
Toepassing, beschikbaarheid en prijs
Kapillär heeft door zijn bewerking een fijne structuur en is daardoor in een breed aantal substraten inzetbaar. Het product komt vooral goed tot zijn recht in zaai/stek substraten. Door de geringe beschikbaarheid wordt er gekeken naar een halffabricaat inclusief houtvezel voor toepassingen buiten zaai-stek substraten. Vanwege de bewerkelijkheid is het product duurder dan regulier veen.
Regelgeving en Code of practise
Bossen, veengebieden en beboste veengebieden zijn waardevolle biotopen in termen van biodiversiteit. Het selecteren van gebieden voor veenmosoogst moet daarom in overeenstemming met de Natuurbeschermingswet worden gedaan. Zo mag veenmos niet worden gewonnen in beschermde natuurgebieden. De werkwijze voor veenmosoogst is vastgelegd in een code of practise. Daarin is onder andere opgenomen dat gebieden niet gedraineerd mogen worden, planten en bomen moeten worden beschermd en dat de omgeving van bronnen en beekjes onaangetast moet blijven. Kapillär voldoet aan al deze eisen en is tevens RHP-gecertificeerd.
Footprint
Doordat veenmos groeit fungeert het als CO2 sink. Omdat er niet ontwaterd wordt, zoals tijdens de productie van regulier veen, is de CO2 footprint van Kapillär relatief laag. Als veen vervangen wordt door Kapillär kunnen we uitgaan van een betere footprint. Nauwkeurige berekeningen volgen echter nog.
Hernieuwbare grondstof
Vanuit Lensli en de VPN wordt Kapillär (Acrotelm) als hernieuwbare grondstof beschouwd en is dus een wenselijke, maar ook noodzakelijke toevoeging aan ons complete productenpakket. Met Kapillär in ons productenpakket zijn wij in staat een variabel grondstoffenpakket aan te bieden, welke noodzakelijk is om in het kader van de veen/niet veen ontwikkelingen te voldoen aan de huidige en toekomstige marktbehoeften.
Heb je vragen of wil je meer weten over dit onderwerp? Neem dan contact op met je Lensli accountmanager of met onze Technisch Productmanager Substraten Nick Vollmer, via mail n.vollmer@lensli.com of telefoon +31 (6) 51269415.
We staan je graag te woord.